Her geçen gün yeni bir girişimci bir girişim fikri ile kendi işlerini yapmak için bir şirket kurma yoluna giriyor. Hangi şirketin kendi için uygun olanı seçme ve kuruluş işlemlerinin zorluğu yolun başındayken vazgeçmesine neden olabiliyor. Bu yazıda piyasaya yeni girişimciler katabilmek için kuruluş işlemlerini ve uygun şirket seçmeniz için şirket türlerini açıklamaya çalıştık.
Şirket türlerine göre kuruluş işlemleri ve sorumlulukları da değişmektedir. Öncelikle kısaca şirketlerin türlerinden bahsedelim. Şirket türleri iki ana başlıkta toplanmaktadır sermaye şirketleri ve şahıs işletmeleri.
Bir iş fikriniz var ve artık bir yerden başlamayı düşünüyorsanız öncelikler işinde uzman olan bir Mali Müşavir ile anlaşmanız gerekmektir. Bu açılış için zorunlu olmasa da açılış sonrası kazancınızın vergilendirilmesi ve muhasebe işlerinizin yürütülmesi için zorunludur. Kuruluş aşamasında anlaşmanız sizi doğru bir şekilde yönlendirmesi girdiğiniz sektörün veya sizin vergi avantajlarını uygun destekleri alabilmenize ve şirket seçimize yardımcı olabilmesi kuruluş işlemlerinin takibi açısından daha sağlıklı olacaktır. Bildirim sürelerini kaçırmanız ve defterlerden herhangi birinin zamanında tasdik etmemeniz durumunda ortaya çıkacak cezalar Mali Müşavire ödeyeceğiniz ücretten çok daha fazla olabilir.
ŞAHIS ŞİRKETİ NEDİR? AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI NELERDİR?
Kuruluş aşamasında sermaye şirketlerine göre daha basit ve maliyetsizdir. Bir gün içinde kuruluşu yapıp gene bir gün içinde kapanışını da yapabilirsiniz. Bu şirketler başlangıç aşamasında yapılacak işten emin veya bütçeniz kısıtlı ise değilseniz sizin için uygun olabilir.
AVANTAJLARI:
• Şahıs işletmelerinde ticaret odası kaydı zorunlu değildir. Kuruluş maliyetlerini düşünüce bu sizi ciddi bir maliyetten kurtarır.
• Sermaye belirlemeniz gerekmez. Sermaye şirketlerinde adından da anlaşıldığı üzere bir sermaye belirlenmesi gerekir ve 2 yıl içinde bu belirlenen tutarın şirketin banka hesaplarına yatırılması gerekir gene bu para şirketin parasıdır ve şirket işleri için kullanılan bir tutardır.
• Şahıs işletmeleri açılışta tabi olduğu defter sadece işletme defteridir. Sermaye şirketlerindeki gibi 5 tane defter tasdik ettirmesine gerek kalmaz ve bu da bir maliyet kaleminin düşmesi demektir.
• Şahıs işletmelerinde işyeri sahibi kendi Bağ-Kur primleri eşi ve çocuklarına yaptığı eğitim ve sigorta masrafları gider kaydedilebilir. Bu durum kar etmeye başladığınızda sizi ciddi bir avantaj sağlayabilir.
• Şahıs işletmeleri yıl sonunda elde edilen karın işletmeden çekilmesi durumunda ekstra bir stopaj ödemez.
DEZAVANTAJLARI:
• Vergi dairesi ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçlarından şahıs işletmesi sahibi tüm mal varlığı ile sorumludur.
• Şahıs işletmesi vergi sistemimizde gelir vergisi yönünden tüm gelir elde eden şahıslar gibi gelir vergisi dilimlerine göre vergilendirirler. Bu durum gelirinizin artması ile vergi oranınızın da artacağını gösterir. %15 ile başlayıp %35 e kadar yükselen gelir vergisi dilimlerine bağlı olarak vergilendirileceksiniz. Sermaye şirketlerinden bu durum %22 ile sabittir.
Söz konusu bu madde yüksek gelir (kar) elde edeceğinizi düşündüğünüz bir işte sermaye şirketi tercih etmeniz için bir sebep olabilir. Teşvikler kısmında bahsettiğimiz 29 yaş altı girişimciler için bulunan istisna sadece bu durum için sermaye şirketi kurmayı düşünenlerin fikrini değiştirebilir.
Peki şahıs şirketi nasıl kurulur? Gerekli evraklar nelerdir?
Şahıs şirketi kuruluşu oldukça basit ve kısa sürede yapılabilecek bir işlemdir. Gerekli evraklar vergi dairesine teslim ettikten sonra bir saat içerisinde vergi levhanızı online olarak şifrelerinizle çıkarabilirsiniz. Tabi bu noktaya gelmeden önce benim önerim bir Mali Müşavir ile anlaşmış olmanız keza bu aşamada unutacağınız veya eksik bir işlem yapmanız durumunda yüksek miktarda cezalar ödemeniz söz konusu olabilir. Müşavir ile anlaşmış olmanızı bir diğer avantajı ise size uygun bir istisna veya teşvik var ise bu konuda sizi bilgilendirmiş olur.
Gelelim açılış için gerekli evrak listesine;
• Kimlik Fotokopisi
• Kira Kontratı
• İmza Beyannamesi veya Mülk sahibi işin tapu fotokopisi
Yukarıdaki evraklar sizin vergi dairesine giderken yanınız da götürmeniz gereken evraklardır. Bu evraklar dışında vergi dairesinde dolduracağınız maktu formlar sonucunda açılış işlemini gerçekleştirmiş olacaksınız. Peki hangi formları doldurmam gerekli;
• İşe başlama bildirim formu
• İşyeri kira ise kira damga vergisi beyannamesi
• Şifre formu
• E-tebligat formu
Bu formlar tamamladıktan sonra kuruluş işlemlerinizi tamamlamış olacaksınız. Yapmanız gereken son bir işlem daha var bu ise Defter beyan sistemine kendini kaydetmeniz 2018 yılına kadar bu işlem yerine gidip noterden defter tasdik etmeniz gerekiyordu ama 2018 yılı sonrası şahı işletmelerinin böyle bir şey yapmasına gerek kalmadı.
Şahıs işletmeleri kuruluş işlemleri yukarıdaki gibi kolay bir şekilde tamamlayabilirsiniz maliyet ve zaman olarak sermaye şirketlerine göre daha avantajlıdır. Ancak organizasyon yapısı ve ticari prestiji sermaye şirketlerine göre daha düşüktür.
SERMAYE ŞİRKETLERİ NELERDİR? AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI?
İsminden de anlaşıldığı gibi bu şirketler bir sermaye üzerine kurulan şirketlerdir. Türk Ticaret Kanunun da belirtilen 4 adet sermaye şirketi bulunmaktadır. Bunlar Kollektif, Komandit, Anonim, Limited. Kuruluş esnasında şirketin türüne göre belirlenen minimum sermayenin üzerinde bir sermaye belirlenir. Bu sermaye ile şirket amaçları doğrultusunda işlerine başlar. Bu sermayenin 2 sene içerisinde şirket hesaplarına yatırılması gerekmektedir. Sermaye şirketlerinin en önemli özelliği ortakların ikinci planda olmasıdır asıl olan şirkete getirdikleri sermaye olmasıdır.
AVANTAJLARI
• Şirketin ortaklardan bağımsız bir tüzel kişiliği vardır
• Finansman kaynakları (Bankalar, Kredi kurumlar) açısından şahıs firmalarına göre daha prestijlidir.
• Ortaklar şirketin borçlarından sermayeleri kadar sorumludur.
• Ortaklardan birinin iflas etmesi veya ortaklıktan ayrılması durumunda ortaklık yapısı bozulmaz.
• Ortak sayısının bire düşmesi şirketi sona erdirmez.
• Kurum vergisi oranı %22 ile sabittir. Şahıs şirketlerindeki gibi karınız arttıkça vergi oranız artmaz.
DEZAVANTAJLARI
• Ortakların Bağ-Kur gider olarak yazılmaz.
• Genç girişimci istisnası gibi şahısın kendisine ait olan istisna ve indirimlerden yararlanılamaz
• Sermayesini 2 yıl içinde şirket banka hesabına yatırmanız gerekmektedir. Bu parayı şirket işlemleriniz de kullanabilirsiniz
• Yıl sonunda şirket karı üzerinden %22 Kurumlar vergisi öder ve bunun sonucunda yıllık net kar ortaya çıkar net karın ortaklara dağıtılması durumunda ortaklarda aldıkları tutar üzerinden gelir vergisi oranlarına tabi olarak gelir vergisi öder.
Sermaye şirketlerinin genel hatları ile avantaj ve dezavantajlarından bahsetmiş olduk. E peki bu şirketlerin kuruluş işlemlerini nasıl yapılacak. Bu sorunun cevabına şirket özelinde cevap vermek gereklidir. Aşağıdaki Linklerden seçiminize göre şirketin kuruluş işlemlerini ve maliyetlerini görebilirsiniz.